SOP คืออะไร ? หมดปัญหาจำสูตรชงเครื่องดื่มไม่ได้ !! สำหรับร้านกาแฟ

รสชาติอาหารเพี้ยน ลูกค้าไม่พอใจ คุมต้นทุนไม่อยู่ กำไรหาย ไม่มีบาริสต้า ล้วนแต่เป็นปัญหาที่ร้านกาแฟไหนก็ไม่อยากเจอ แต่ทุกปัญหาก็มีโอกาสเกิดขึ้นได้แน่ หากร้านกาแฟไม่ได้รับมาตรฐานสูตรเครื่องดื่ม วันนี้เราจะพาไปทำความรู้จัก SOP คืออะไร ? เขียนยังไง ? ไปดูพร้อม ๆ กันเลย !!

SOP คืออะไร ?

SOP(Standard Operation Procedure) คือขั้นตอนการทำงานอย่างละเอียดตั้งแต่เริ่มต้นเปิดร้านจนสิ้นสุดกระบวนการทำงาน หรือคู่มือในการทำงาน หลาย ๆ ร้าน ไม่ได้สนใจที่จะทำ SOP เพราะคิดว่าไม่จำเป็น จนทำให้มีปัญหาตามมามากมาย อย่างเช่น

รสชาติชาที่ชงไม่เหมือนกัน

การตกแต่งแก้วไม่เหมือนกัน

เก็บรักษาอุปกรณ์ไม่ดี

ดังนั้น SOP จึงเป็นสิ่งสำคัญที่ร้านกาแฟจำเป็นต้องมี เพราะเป้นพื้นฐานที่ใครจะเปิดร้านกาแฟไม่ว่าจะเปิดร้านกาแฟขนาดเล็ก ไปจนถึงร้านกาแฟขนาดใหญ่ ถึงแม้ว่าเราจะเปลี่ยนพนักงานอีกกี่คน สูตรและวิธีการเสิร์ฟเครื่องดื่มของที่ร้านจะเป็นรูปแบบเดียวกัน แต่สิ่งที่ร้านกาแฟควรเขียนไม่ได้มีแค่สูตรและวิธีการเสิร์ฟเครื่องดื่มเท่านั้น ไปดูกันดีกว่าว่า SOP ที่ดีควรประกอบด้วยอะไรบ้าง ?

รูปแบบของ SOP ที่นิยมใช้

SOP แบบ Checklist : SOP ที่สร้าง เป็นรูปแบบที่ง่ายที่สุด เพราะมีเพียงกระดาษและหัวข้อรายการที่ให้ผู้อ่านได้อ่านและตรวจสอบว่าแนวทางที่กำหนดให้พนักงานนั้นถูกปฏิบัติตามครบแล้วหรือไม่โดยไม่สนลำดับ
SOP แบบลำดับชั้น : เหมาะกับขั้นตอนที่หลากหลายและมีบางขั้นตอนต้องตัดสินใจและได้ผลลัพธ์ต่างกัน งานใดที่ผลลัพธ์ที่ต่างกันนำไปสู่ขั้นตอนต่อไปที่ไม่เหมือนกันจะเหมาะกับรูปแบบ SOP นี้
SOP แบบ Flow Chart : งานที่ให้ผลลัพธ์แตกต่างกันออกไปหลาย ๆ รูปแบบโดยที่ไม่สามารถคาดเดาได้ว่าทำแบบใดจะได้ผลลัพธ์แบบใดอย่างเจาะจง รูปแบบ SOP นี้จะเหมาะสมกับงานดังกล่าว

ข้อควรคำนึงในการเลือกเครื่องมือ

หากใครเคยมีประสบการณ์ในการสร้าง หรือใช้งาน SOP มาบ้างคงจะทราบดีว่าระบบการควบคุมมาตรฐานและประสิทธิภาพการทำงานด้วย SOP นั้นแค่สร้าง SOP ขึ้นมาคงจะไม่สามารถควบคุมมาตรฐานและประสิทธิภาพการทำงานได้อย่างสมบูรณ์ แต่ต้องมีการนำไปใช้งาน และปรับปรุงแก้ไข ให้ได้ SOP หรือกระบวนการทำงานที่ดีที่สุดอยู่เสมอ จึงจะเป็นระบบที่เอื้อต่อการควบคุมมาตรฐานและประสิทธิภาพในการทำงานได้จริง ดังนั้นในการพิจารณาเลือกเครื่องมือที่จะนำมาใช้ในการสร้าง SOP เพื่อควบคุมมาตรฐานและประสิทธิภาพในการทำงานนั้น สิ่งสำคัญที่ควรคำนึงถึงมีดังนี้

ใช้งานง่าย เพราะระบบที่ใช้ทำ SOP ไม่ได้ใช้แค่ในพนักงานกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง แต่เป็นพนักงานทุกคนที่จำเป็นต้องใช้ ดังนั้นจึงควรคำนึงว่าหากพนักงานทุกคนจำเป็นต้องใช้ระบบนี้แล้วจะสามารถใช้งานได้อย่างคล่องแคล่วทุกคนไหม ไม่เช่นนั้นจากที่จะเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานอาจทำให้กลายเป็นการเพิ่มงานก็เป็นได้
เข้าใจง่าย SOP ที่ทำออกมาหากต้องใช้เวลา หรือมีกระบวนการมากมายในการทำความเข้าใจ เช่นเป็น SOP ที่มีแต่ตัวหนังสือ หรือศัพท์เฉพาะเยอะๆ พนักงานก็อาจจะไม่เข้าใจ หรือใช้เวลานานเพื่อทำความเข้าใจ จนทำให้เกิดความรู้สึกต่อต้านกับ SOP
แก้ไขง่าย SOP ที่สร้างขึ้นมาเป็นเพียงแค่จุดเริ่มต้นในการสร้างมาตรฐาน แต่การจะเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานได้จะต้อง PDCA คือทำ นำมาใช้ แล้วปรับปรุงให้ดีขึ้นเรื่อยๆ นั่นแปลว่าเครื่องมือที่จะนำมาใช้ก็ควรเป็นเครื่องมือที่ทำให้สามารถแก้ไขและปรับปรุงขั้นตอนการทำงานให้ดีขึ้นได้อย่างง่ายดายด้วย

ดังนั้น แนวทางการทำงานที่ถูกกำหนดขึ้นให้เป็นมาตรฐานในกระบวนการต่าง ๆ ขององค์กร ทั้งงานกิจวัตร งานเพิ่มประสิทธิภาพ การควบคุมคุณภาพ ฯลฯ อย่างเป็นแบบแผน เป็นขั้นเป็นตอน(SOP) จึงเป็นอีกหนึ่งรูปแบบเครื่องมือการพัฒนางาน ซึ่งจะเป็นประโยชน์ สามารถเพิ่มมูลค่าในงานต่างๆ ขององค์กร หากมีการพัฒนา และนำมาใช้อย่างจริงอย่างต่อเนื่อง

การเขียน SOP

เนื้อหาที่ดีควรประกอบไปด้วย ข้อกำหนดพนักงานร้านในการเข้างานก่อนการปฏิบัติงาน ขั้นตอนหน้าร้านที่ไม่ซับซ้อนมากนับตั้งแต่การเตรียมเปิดร้าน การจัดเตรียมวัตถุดิบ การปรุง การตกแต่งเมนู ซึ่งในสูตรของการชงเครื่องดื่ม อย่าลืมที่จะระบุหน่วยของวัตถุดิบอย่างชัดเจน อาจจะเกิดปัญหาตามมาตามหลังได้ ยกตัวอย่างเช่น

ชาผลไม้ครีมชีส

อุปกรณ์หลัก

แก้วตวง
ถุงกรอง
ช้อนตวง
ช้อนคนด้ามยาว
ถ้วยตวง
ที่ตีครีมชีส
แก้ว 22 ออนซ์
หลอด

อุปกรณ์รอง

เครื่องชั่งดิจิตอล
ทิชชู
กาน้ำร้อน

ส่วนผสมชาผลไม้

ใบชาสด 14 กรัม
น้ำร้อน 200 มิลลิลิตร
ผลไม้รวม 150 กรัม
น้ำเชื่อม 30 มิลลิลิตร
น้ำแข็ง 3/4 แก้ว

ส่วนผสมครีมชีส

ผงครีมชีส 30 กรัม
น้ำเย็น 50 มิลลิลิตร

ขั้นตอนการทำครีมชีส

การเขียน SOP ชาผลไม้ครีมชีส

นอกจากเราจะต้องระบุส่วนผสมแล้ว การบอกลำดับการใส่ส่วนผสมแต่ละชนิดก็เป็นเรื่องสำคัญเช่นกัน รวมไปถึงขั้นตอนการเทลงแก้ว เพราะจะส่งผลต่อหน้าตาเมนูเครื่องดื่มนั้น ๆ การเทชาสดก่อนหรือหลังใส่ครีมชีส ก็ทำให้หน้าตาชาผลไม้ครีมชีสต่างกันออกไป รวมไปถึงการใส่ผลไม้ก่อนหรือหลังใส่น้ำแข็งก็ส่งผลต่อปริมาณที่ไม่เท่ากัน
นอกจากนี้เราควรที่จะระบุขั้นตอนการชงให้ละเอียด การระบุถึงอุปกรณ์ที่ใช้ในการชง อย่างเช่น ตีครีมชีส ด้วยเครื่องตีครีมชีส หรือตีครีมชีสด้วยไม้ตีครีมชีส ดูเหมือนจะไม่สำคัญ แต่อาจจะมีคนที่ไม่มีพื้นฐานความรู้หรือเชี่ยวชาญด้านการชงเครื่องดื่มอาจเข้าใจผิดได้
สิ่งที่ไม่ควรพลาด คือการดูแลรักษาความสะอาดและการจัดเก็บอุปกรณ์และวัตถุดิบต่าง ๆ ภายในร้าน เราควรเก็บวัตถุดิบ อย่างเช่น ผงชาควรเก็บอย่างไร ? แก้วชงชาใช้แล้วต้องทำอย่างไร ? รวมไปถึงการปิดร้านว่ามีขั้นตอนการสรุปยอดอย่างไร ? เรื่องเล็ก ๆ น้อย ดูเหมือนจะไม่สำคัญที่ไม่จำเป็นต้องนำมาทำเป็นคู่มือ แต่มีไว้ก็เป็นประโยชน์กับทุก ๆ ฝ่าย

วิธีการเขียน SOP สามารถทำได้หลากหลายวิธี ขึ้นอยู่กับว่าแบบไหนทำแล้วทำให้คนที่อ่านแล้วเข้าใจง่ายที่สุด เพราะการเขียน SOP มีไว้เป็นมาตรฐานเดียวกันและสอดคล้องกับเป้าหมายของธุรกิจ นอกจากนี้ยังช่วยรักษาความปลอดภัยในการทำงาน และเพิ่มประสิทธิภาพในการทำงานของพนักงาน และธุรกิจอีกด้วย ก่อนเริ่มเขียนงานแต่ละส่วนควรลิสต์ขั้นตอนที่เกี่ยวข้องทั้งหมดว่ามีอะไรบ้าง ? ใครเป็นผู้เกี่ยวข้องบ้าง ? จากนั้นกำหนดขอบเขตเพื่อลงรายละเอียดในแต่ละขั้นตอนให้ชัดเจน และอย่าลืมพัฒนาปรับปรุงให้ทันสมัยอยู่เสมอ

ประโยชน์ของ SOP ร้านกาแฟ

ลดการผิดพลาดในการสื่อสาร

ลดความสูญเปล่า

เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน

สร้างมาตรฐาน

SOP จะช่วยให้เจ้าของร้านกาแฟมีชีวิตที่ดีขึ้น มีเวลามากขึ้น พนักงานทำงานได้ง่ายขึ้น รวดเร็วขึ้น เมื่อคุมต้นทุนได้ กำไรก็เพิ่มขึ้นตามด้วย ถ้าเราคิดจะขยายธุรกิจก็ไม่ต้องกลัวว่าสูตรเครื่องดื่มเราจะเปลี่ยน หรือคิดจะทำแฟรนไชส์ก็ไม่ใช่เรื่องยาก ที่สำคัญเลยลูกค้าได้รับเครื่องดื่มที่ได้มาตรฐานในทุกครั้งที่ได้ดื่ม อาจจะมีเปลี่ยนบ้างเล็กน้อย แต่สามารถรับได้ ร้านไหนที่ยังไม่ทำ ทำได้เลยจะได้ไม่พลาด !!

สำหรับใครที่อยากจะเปิดร้านชานมไข่มุก และร้านกาแฟ บอกเลยว่าจุดขายที่สำคัญที่สุดคือรสชาติที่อร่อยของเครื่องดื่ม ซึ่งการจะชูรสชาติที่ดีคือการเลือกใช้ใบชา และเมล็ดกาแฟที่มีคุณภาพ นำมาคั่วอบผ่านกรรมวิธีที่ได้มาตรฐาน อย่างสินค้าของโรงคั่วชา Bluemocha เชียงใหม่ มีให้เลือกมากกว่า 40 รายการ สินค้าที่ขายดี จะเป็น ชาไทยพรีเมียม ชาไทยโกลด์ ชาเขียวพรีเมียม ชาไต้หวัน ชาไต้หวันพรีเมียม ชาอัญชัน ชามะลิใส ผงครีมชีส และผงโกโก้ โรงงานผลิตชาของ Bluemocha เราสามารถผลิตชา OEM&ODM ได้หลากหลายชนิด ทั้งยังมีบริการพัฒนาชา และแกะสูตรชา จำหน่ายชาทั้งในประเทศ และนอกประเทศ สินค้าของ Bluemocha เราเป็นสินค้าที่มีคุณภาพที่ร้านกาแฟใช้มากที่สุด สามารถสร้างสรรค์ได้หลากหลายเมนูด้วยใบชาของ Bluemocha

สอบถามเพิ่มเติม สั่งซื้อสินค้าออนไลน์

โรงคั่วชา Bluemocha เชียงใหม่ จัดส่งสินค้าทุกวันจันทร์ – วันเสาร์ และทุกการสั่งซื้อจะถูกจัดส่งในวันถัดไปทันที ซึ่งทางเรายังมีบริการจัดส่งสินค้ากับบริษัทขนส่งที่หลากหลาย ทั้งไปรษณีย์, KERRY, DHL, SCG, J&T รวมไปถึงการจัดส่งสินค้าผ่านทางรถประจำทาง เพื่ออำนวยความสะดวก และรับสร้างแบรนด์ชาให้สำหรับผู้ที่ต้องการส่งออกแบรนด์ชาไปต่างประเทศ ต้องการจำหน่ายสินค้าผงชาในต่างแดน ด้วยบริการแบบครบวงจร พร้อมเป็นที่ปรึกษาให้กับคุณ และยังมีบริการขนส่งที่สะดวก รวดเร็ว ด้วยการขนส่งทางเรือ เครื่องบิน เพื่อให้คุณได้รับสินค้าที่ปลอดภัยพร้อมจำหน่ายได้เลยทันที ให้ลูกค้าทุกท่านได้รับใบชาคุณภาพที่ดีที่สุด

พร้อมรับสิทธิพิเศษมากมากมาย เพื่อแทนคำขอบคุณที่ไว้วางใจให้เราได้ดูแล Bluemocha เราจึงอยากมอบสิทธิพิเศษ และของรางวัลให้ลูกค้า ด้วยสิทธิพิเศษที่มีเฉพาะลูกค้าของ Bluemocha ไม่ว่าจะเป็น โปรโมชั่นวันเกิดส่งฟรี, สะสมแต้มรับของรางวัล, พร้อมสิทธิ์คอร์สสอนตั้งแต่เริ่มต้นเปิดร้าน, สอนชงเครื่องดื่มชา และกาแฟ, สอนเทคนิคเพิ่มยอดขาย, บริการเดลิเวอรี่, การตลาดออนไลน์, สอนหารายได้จาก Tiktok Affiliate ฟรีไม่เสียเงิน แถมด้วยระบบคิดเงิน Tobi POS ใช้งานฟรีไม่มีค่าบริการเพิ่มเติม ใช้งานผ่านโทรศัพท์ได้ไม่จำกัดจำนวนอุปกรณ์ หากอยากได้สิทธิพิเศษแบบนี้ลูกค้าต้องทำการสั่งซื้อกับทาง Bluemocha เพื่อจะได้ไม่พลาดกับสิทธิพิเศษที่มากมาย (เงื่อนไขการใช้สิทธิพิเศษเป็นไปตามเงื่อนไขที่บริษัทกำหนด)

“Bluemocha เราคือ เพื่อนคู่คิด ผลิตใบชา ให้คำปรึกษาครบวงจร”

สอบถามเพิ่มเติม สั่งซื้อสินค้าออนไลน์

บทความที่เกี่ยวข้อง”SOP คืออะไร ?”

แหล่งข้อมูลอ้างอิง

แสดง

WRITTEN BY

Anchalee J.

ยุญา สาวน้อยผู้หลงใหลงานขายไม่แพ้กับงานเขียน โดยเฉพาะเรื่องราวเกี่ยวกับชา รวมถึงเทคนิคต่าง ๆ ดังนั้น ทุกเรื่องราวที่สื่อสารออกมา จะมอบประสบการณ์ที่เป็นประโยชน์ให้กับผู้อ่านอย่างแน่นอน

สินค้าอื่น ๆ

ดูเพิ่มเติม <<